Het belang van je focus uitzetten voor een fijne nachtrust.
Afgelopen woensdag was ik bij een lezing van dr. Luc Swinnen en hij vertelde over een uitknop voor je drukke hoofd. Het principe van die uitknop is vrij simpel, het is het uitzetten van je focus. Er zijn talloze manieren waarop je dat kunt doen, en ik zal je er straks een paar voorbeelden van geven. Maar eerst de theorie:
In slaap vallen doe je met het deel van je brein dat het ‘default node network’ heet. Het zit in je grote hersenen en is verantwoordelijk voor ongefocuste aandacht. In meditatie kom je daar terecht en dan noem je het opmerkzaamheid of open aandacht. En dat is dan één van de gezichten van mindfulness.
Maar je zit ook in het default node network als je aan het mijmeren bent, of als je de afwas doet, of als je zomaar wat aan het pielen bent. Als je focus uitstaat, kun je niet alleen in slaap vallen, maar krijg je ook de beste ideeën. Je brein staat dan namelijk open voor nieuwe informatie en nieuwe verbindingen.
Het kan zijn dat je van nature heel veel ideeën hebt, en heel erg actief denkt. Nou is continu denken an sich niet bijzonder, dat is nou eenmaal de werking van ons brein. Maar het denken kan meer of minder op de voorgrond staan. En ook verschilt het nogal of je hele bewustzijn is gevuld met gedachtes, of dat er ook ruimte is voor bijvoorbeeld lichaamsbewustzijn, of om je heen kijken.
Als je denken onrustig is, kan het zo zijn dat je als het ware opgaat in de gedachtes, en je hele aandacht erop focust. Je probeert bijvoorbeeld je gedachtes actief te bewaren voor later, of praktische problemen op te lossen. Helaas helpt het niet per sé de kwaliteit van je gedachtes, want volgens Luc Swinnen gebruik je dan je focus, en die wordt aangestuurd vanuit de hersenstam. Het nare is dat je op zo’n moment alleen kunt waarnemen wat je al kent. Dat is voor de overleving van de soort zo geregeld. Als je dus een oplossing wil voor een probleem, ben je beter af om je focus even uit te zetten en je onbewuste het werk te laten doen.
Tips om je focus uit te zetten.
Er zijn heel veel manieren om je focus uit te zetten. Ik zal je hieronder een aantal voorbeelden geven. Kijk gewoon wat er bij je past.
- Ademen: met de middenrifademhaling, of goed zuchten, of ademmeditatie.
- Meditatie: leer de gedachtenstroom te observeren zonder er in mee te gaan.
- Luisteren: naar muziek, of de vogels buiten. Of zonder oordeel naar een ander. Nog krachtiger met bewuste aandacht.
- Praten: ontspannen zonder oordeel, zonder iets op te hoeven lossen, delen vanuit je gevoel.
- Schrijven: in flow, zonder onderbreking, met de hand.
- Kijken: naar de lucht, naar kunst, naar je kind of je partner. Nog krachtiger met bewuste aandacht.
- Bewegen: lichte inspanning zoals wandelen, opruimen, yoga, dansen.
- Creëren: alles wat creatief is en je in flow brengt.
- Tastzin: klussen, handwerk, afwassen, was vouwen, tuinieren, knuffelen.
- Hele huid: douchen, wind op je gezicht, knuffelen, bewust in de lakens duiken als je het bed in stapt.
- Je lichaam laten helpen: door genoeg te bewegen door de dag heen.
- De natuur laten helpen: minstens een half uur buiten in het groen.
- Zorgen voor een dagritme waarin ruimte is om te herstellen en te verwerken.
- Uitzoomen: je kunt leren om je focus zelf en bewust uit te zetten, door je aandacht te verbreden naar alle domeinen van je bewustzijn. Open bewustzijn of open aandacht noem je dat, en het is de kern van mindfulness.
Moet je dan altijd je focus uit laten?
Nee natuurlijk hoeft dat niet. Het is vaak heel handig om doelgericht te focussen op een taak. Vooral als die bekend is en precisie vereist. Het gaat er meer om dat we extreem veel focus zijn gaan gebruiken. Ook door het toenemend aantal prikkels in ons werk, op onze smartphone, en tijdens onze vrije tijd, wordt het nog belangrijker om tijd te maken om je focus uit te zetten.
Iemand vroeg dr. Luc Swinnen wat hij een ideale balans vond op een werkdag. “Fifty fifty” zei hij. “En niet meer dan 2 uur focus achter elkaar.” Dat maakt het nemen van pauzes en afwisselen van werkzaamheden nog veel belangrijker dan ik dacht. En het is ook heel fijn nieuws: het maakt je dag niet alleen productiever, maar ook veel interessanter en prettiger. Een win-win situatie. Wie wil dat nou niet?
Terug naar bed
Om in slaap te vallen is het dus nodig dat je focus uitstaat. Dat gaat niet per sé op commando en onmiddellijk. Daarom is het belangrijk om niet alleen naar de balans van je hele dag te kijken, maar met name naar wat je in dat laatste uur doet. Als je lang genoeg de tijd neemt om je brein alles te laten verwerken – in default node network mode – dan wordt het heel veel makkelijker om in slaap te vallen.
En heb je moeite om je ideeën los te laten?
Dan kan het helpen om ‘s ochtends met een fris hoofd je focus aan te zetten, en op een vast moment al je ideeën op te schrijven. Heel veel schrijvers deden dat. En daarmee maak je niet alleen het best gebruik van je intelligente onderbewuste, je helpt jezelf ook om vol vertrouwen de dag los te laten. Je beste ideeën hoef je niet te onthouden, die komen de volgende dag heus wel weer eventjes zich laten zien.
Slaap lekker!